23 februari 2018

Wat is het verschil tussen een agentuurovereenkomst en een distributieovereenkomst?

Categorie: Contractenrecht

De agentuurovereenkomst en distributieovereenkomst lijken erg op elkaar. Beide overeenkomsten zien op een duurzame relatie waarbij een partij (de agent / distributeur) producten van een ander (de producent / opdrachtgever) probeert te verkopen.

Toch zijn er wezenlijke verschillen. Ook heeft het grote gevolgen hoe de overeenkomst juridisch wordt gekwalificeerd.

De agentuurovereenkomst

De agentuurovereenkomst is een in de wet geregelde overeenkomst (artikel 7:428 BW en verder). Het is een overeenkomst die partijen aangaan voor een zekere duur, waarbij de agent / opdrachtnemer bemiddelt bij de totstandkoming van overeenkomsten ten behoeve van zijn opdrachtgever. Voor deze bemiddeling krijgt hij loon of provisie. Belangrijk is dat bij een agentuurovereenkomst de agent overeenkomsten sluit op naam en voor rekening van zijn opdrachtgever. Het kan ook dat de agent orders bezorgt aan zijn opdrachtgever die vervolgens zelf rechtstreeks de overeenkomsten sluit.

De distributieovereenkomst

De distributieovereenkomst is een niet in de wet geregelde overeenkomst. Ook bij deze overeenkomst tracht de ene partij (distributeur) producten te verkopen van (oorspronkelijk) een andere partij. Het verschil is echter dat bij de distributieovereenkomst degene die de overeenkomsten sluit voor eigen rekening handelt. Hij draagt het economisch risico van de af te sluiten overeenkomst en niet (zoals bij de agentuurovereenkomst) de opdrachtgever / producent.

Wettelijke regels distributie en agentuur

Als er sprake is van een agentuurovereenkomst zijn er op de overeenkomst allerlei wettelijke bepalingen van toepassing. De werking van sommige bepalingen kan worden uitgesloten, van andere bepalingen kan dat niet.

Het in de praktijk belangrijkste gevolg van de kwalificatie ‘agentuurovereenkomst’ komt aan het licht bij opzegging van de overeenkomst. Bij opzegging van de agentuurovereenkomst dienen partijen rekening te houden met een wettelijk voorgeschreven opzegtermijn. De partij die hiermee geen rekening houdt is in principe schadeplichtig. Ook heeft de agent bij beëindiging van een agentuurovereenkomst in principe recht op een ‘klantenvergoeding’. De hoogte van deze vergoeding houdt verband met het aantal nieuwe klanten die de agent heeft aangebracht en met de uitbreiding door de agent van de overeenkomsten met bestaande klanten.

De opzegging van distributieovereenkomsten is niet gebonden aan wettelijke regels en zodoende slechts in de jurisprudentie uitgekristalliseerd. In ieder geval: opzegging is in de regel voordeliger voor de producent / opdrachtgever en nadeliger voor de agent / distributeur / opdrachtnemer bij een distributieovereenkomst dan bij een agentuurovereenkomst.

Tot slot

Het is belangrijk te weten dat het niet bepalend is hoe de overeenkomst is genoemd. Het heeft dus geen zin om ‘distributieovereenkomst’ te zetten boven een ‘agentuurovereenkomst’ om de nadelige gevolgen van een agentuurovereenkomst te vermijden. Het gaat erom wat partijen daadwerkelijk hebben afgesproken en hoe dit in de praktijk is uitgevoerd en niet welk stempeltje partijen op de overeenkomst hebben gezet. U bent gewaarschuwd!