Per 1 november 2010 zal het stelsel voor de heffing van griffierechten in civiele zaken ingrijpend worden gewijzigd. Daarnaast dienen vanaf 1 januari 2011 de griffierechten vooraf te worden betaald, wil een eis of een verweer in behandeling genomen worden.
In het nieuwe tariefsysteem gelden vaste tarieven voor griffierechten in civiele zaken bij alle gerechtelijke instanties. Het nieuwe systeem kent vaste tarieven voor bepaalde zaken, gerangschikt naar het financiële belang dat daarmee is gemoeid. Een belangrijk verschil is dat natuurlijke personen in meer gevallen een lager tarief gaan betalen dan bedrijven als zij eiser in een procedure zijn. Een staffel met de per 1 november 2010 geldende tarieven, is [hier](http://www.eerstekamer.nl/behandeling/20091126/gewijzigd_voorstel_van_wet_3/f=/viawc6nzt5xx.pdf “tabel”) te vinden.
Een nog ingrijpender verandering is dat per 1 januari 2011 de griffierechten van tevoren zal moeten worden voldaan. Aan het niet tijdig voldoen van het griffierecht zullen verstrekkende gevolgen verbonden zijn. Als het griffierecht niet binnen 28 dagen na de factuurdatum wordt betaald, wordt eiser ontslag van instantie verleend, of wordt verstek verleend tegen de gedaagde. Verstekverlening aan een gedaagde brengt mee dat de rechtbank de vordering van de eiser zal toewijzen.
De Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders heeft kritiek geuit op de verhoging van de griffierechten voor de bedrijven, die bij een gewonnen procedure immers ten laste worden gebracht van de debiteur. Het kostenrisico voor verweerders in een procedure zou te hoog worden.
Die kritiek deel ik niet.
Zowel in het huidige als in het toekomstige systeem kunnen gedaagden bij de kantonrechter (in kleine incassozaken) zonder dat ten laste van hen griffierecht zal worden geheven, verweer voeren.
Veel van die gedaagden voeren verweer in incassoprocedures om de simpele reden dat zij weten dat zij daarmee maar een heel beperkt kostenrisico lopen. Nooit geschoten is altijd mis, zo is de gedachte, en bij verlies vallen zijn de proceskosten in zo’n incassozaak beperkt; deze kosten staan in geen verhouding tot de werkelijke proceskosten die een bedrijf dat zijn vorderingen wil innen moet maken.
In het nieuwe stelsel staat er voor de gedaagde die verweer voert dus wat meer op het spel. Een uitstekende prikkel om de afweging te maken een schuld gewoon te betalen, terwijl het absoluut geen obstakel vormt om van een principekwestie een zaak te maken.
