1 december 2016

Nieuwe werknemers, nieuwe pensioenregeling?

Categorie: Arbeidsrecht

Het komt voor dat een werkgever aan nieuwe werknemers een andere pensioenregeling aanbiedt dan die hij aan zijn zittende werknemers aanbiedt. Is het toegestaan als nieuwe werknemers een andere pensioenregeling krijgen? Het College voor de Rechten van de Mens (voorheen Commissie Gelijke Behandeling, het College) heeft hierover geoordeeld en komt tot de conclusie dat dit onder omstandigheden is toegestaan.

Premieregeling en pensioenregeling

Voor nieuwe medewerkers van Shell Nederland geldt een nieuwe pensioenregeling (‘beschikbare premieregeling’). FNV stelt dat de beschikbare premieregeling vanwege de hogere risico’s op een lager pensioen een minder goede regeling is dan de pensioenregeling voor medewerkers van vóór 30 juni 2013. Zittende medewerkers vallen onder een zgn. middelloonregeling. Nieuwe medewerkers zouden door Shell Nederland worden benadeeld ten opzichte van de groep werknemers die al in dienst waren, aldus FNV. De FNV stelt verder dat de groep werknemers die ná 30 juni 2013 in dienst is getreden met name bestaat uit jongere mensen, terwijl de groep werknemers die op 30 juni 2013 in dienst waren vooral bestaat uit oudere werknemers. FNV stelt daarom dat Shell onderscheid op grond van leeftijd zou maken.

Shell vindt de beschikbare premieregeling een goede regeling, die tot dezelfde en mogelijk zelfs betere pensioenresultaten kan leiden dan de middelloonregeling. Volgens Shell is daarom geen sprake van een nadeel. Voor zover sprake is van onderscheid op grond van leeftijd, is Shell van mening dat hiervoor een objectieve rechtvaardiging bestaat.

Verschillen tussen pensioenregelingen

In deze zaak gaat het om twee verschillende pensioenregelingen. Hierna kort wat deze regelingen inhouden en verschillen tussen beide.

  • Middelloonregeling: bij een middelloonregeling zegt de werkgever een bepaalde pensioenuitkering toe. De uitkering (het pensioen) hangt af van het aantal jaren dat de werknemer in loondienst was en het salarisverloop in deze periode. Bij een middelloonregeling wordt pensioen opgebouwd over het gemiddelde salaris tijdens de gehele loopbaan. Gaat de werknemer met pensioen dan ontvangt hij een bepaald percentage van het gemiddeld verdiende salaris.
  • Beschikbare premieregeling: een beschikbare premieregeling werkt het anders. De werkgever zegt niet de hoogte van de pensioenuitkering toe, maar de hoogte van de premie die de werkgever jaarlijks inlegt bij een pensioenverzekeraar. De hoogte van uiteindelijke pensioenuitkering (het pensioen) hangt af van het rendement dat met de premie wordt behaald en het aantal jaren dat de werkgever premie betaalt.

Verboden onderscheid

Het maken van onderscheid op grond van leeftijd is in beginsel (bij grondwet) verboden. Er zijn echter situaties waarin het gerechtvaardigd kan zijn toch onderscheid te maken naar leeftijd. Twee vormen van onderscheid zijn te onderscheiden:

  • direct onderscheid: als iemand vanwege persoonlijke kenmerken of eigenschappen anders wordt behandeld. Dit is altijd verboden, tenzij de wet een uitzondering maakt.
  • indirect onderscheid: als een neutrale bepaling, regel of handelswijze specifieke gevolgen heeft voor een groep mensen met één van de in de gelijkebehandelingswetgeving genoemde kenmerken of eigenschappen. Dit is in beginsel verboden, tenzij er een objectieve rechtvaardiging voor is.

    In de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd (WGBL) staat de maatstaf voor de beoordeling van de vraag wanneer het toch gerechtvaardigd kan zijn onderscheid te maken naar leeftijd. Deze maatstaf is dat sprake is van een objectieve rechtvaardiging als het leeftijdsonderscheid een legitiem doel dient, en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.

Oordeel College: objectieve rechtvaardigingsgrond voor onderscheid

Bij een beschikbare premieregeling liggen de risico’s die kunnen leiden tot een lager pensioen bij de werknemers. Denk daarbij aan het beleggingsrisico en renterisico’s. Bij een middelloonregeling ligt dat risico bij de werkgever. Bij de middelloonregeling garandeert de werkgever een pensioenuitkering. Dat is niet zo bij de beschikbare premieregeling. Het College oordeelt dan ook dat er een nadeel is voor de werknemers die na 30 juni 2013 in dienst zijn getreden.

Het College neemt verder aan dat de gemiddelde leeftijd van de benadeelde groep lager ligt dan die van de andere groep. Daarom is volgens het College sprake van onderscheid op grond van leeftijd.

Vraag is vervolgens of er een objectieve rechtvaardiging is voor dit onderscheid. Shell heeft de twee groepen werknemers verschillend behandeld, omdat zij aan de ene kant de rechten van het zittende personeel wilde respecteren, maar aan de andere kant ook een pensioenregeling wilde die voor Shell minder risicovol zou zijn. Het College vindt dit legitieme doelen.

Het College oordeelt verder dat niet is gebleken dat de doelen ook op een andere manier bereikt konden worden. Anders gezegd, de maatregelen zijn passend. Ook staat het verschil in behandeling in redelijke verhouding tot het doel. Zo is er aangetoond dat de beschikbare premieregeling ondanks de daarbij behorende risico’s, een ruime pensioenregeling is. Het College oordeelt daarom dat het leeftijdsonderscheid objectief gerechtvaardigd is. Shell Nederland B.V. discrimineert niet op grond van leeftijd door voor personeel dat na 30 juni 2013 in dienst is getreden een nieuwe pensioenregeling in te voeren.

Tips werkgever bij pensioenregeling nieuwe werknemers

Voor werkgevers – Overweegt u om aan nieuwe werknemers een andere pensioenregeling aan te bieden dan die aan uw zittende werknemers? Bedenk dan goed dat een nieuwe pensioenregeling voor nieuwe medewerkers niet altijd is toegestaan. Bovenstaand oordeel laat zien dat goed moet worden onderbouwd waarom onderscheid op grond van leeftijd objectief gerechtvaardigd is.

Heeft u vragen over het wijzigen van een pensioenregeling of het vaststellen van een pensioenregeling voor nieuwe werknemers? Neem dan vrijblijvend contact op